‘Ik ben een utopie-activist. De wereld moet veranderen, er is zoveel oneerlijk en onrechtvaardigheid. Ik ben kennelijk zelfs bereid mezelf daarvoor op te branden.’

 

 

Karim heeft in zijn leven al drie keer een burn-out gehad. Om de paar jaar viel hij voor enkele maanden uit. Hij vraagt zich momenteel af of hij opnieuw op weg is naar een burn-out of dat hij er misschien al zeven jaar in zit. Hij zegt:”Ik denk dat ik mezelf nooit echt de kans geef om volledig te herstellen. Ik lijk mijn les niet helemaal te leren. Eerder was het onderliggende thema ben ik het waard? Dit heeft hij aangepakt. Eigenliefde is er ook. Maar nu vraagt hij zich af waar het de laatste tijd over gaat?

Wat was de oorzaak van jouw burn-out, denk je?

‘Bij de eerste burn-out was ik met veel te veel bezig, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat, en ik dacht ergens dat ik onverwoestbaar was. Daarbij wilde ik me bewijzen. Ik kon midden in de nacht nog posters plakken. Ik werkte voor GroenLinks, was raadslid, deed een vrijwilligersproject en had een nieuw bedrijfje. Ik heb een enorme drijfkracht en wil iets betekenen voor de wereld, en dat mag groots zijn. Ik kreeg tijdelijk een superman-gevoel. De neiging van voorheen om te blijven doorgaan kwam voort uit een diepgeworteld patroon: de overtuiging dat ‘de wereld maakbaar is’, dat dit mogelijk is, lijkt de rode draad te zijn in mijn herhaalde overspannenheid. Gandhi en Marten Luther King zijn mijn inspiratiebron. Ik ging over mijn eigen grenzen heen, omdat het moest lukken. Ik besefte wel dat ik niet kon stoppen maar de drang om het te laten slagen was groot. Anders voelde ik me een mislukking, ook in mijn identiteit. Uiteindelijk leidde dit tot een crash en lag ik langdurig uitgeteld. 

Zelfzorg is nooit mijn sterkste kant geweest. Ik stond in mijn gezin altijd op de tweede plaats. Dat is mijn script. Mijn broertje had gezondheidsklachten, we zijn voor hem gaan zorgen. In mijn tienerjaren was het dramatisch, ik investeerde uren per dag in de hoop dat het goed zou komen. Dat heeft mij veel gekost. Ik denk dat dit de reden is waarom ik nu zo slecht kan stoppen of inschatten wat goed voor me is. Ik vrees het verlies van deze mooie wereld voor mijn kinderen, en daarmee voor ieder kind, en uiteindelijk voor iedereen.’ 

 

‘Ik ben hardleers, ik slaag er nooit echt in om een gebalanceerd leven te leiden. Slapen, eten, ontspannen schieten erbij in.’

 

Wat hielp jou in deze periode?

‘Telkens weer bleek dat de bakens verzetten mij hielp om uit de burn-out te komen, als ik mezelf een beetje opnieuw uitvond. Bij mijn eerste burn-out haalde ik bijvoorbeeld mijn rijbewijs en reed ik in een oude auto van de Noordzee naar de Zwarte zee. Ik was een ‘nervous wreck’  en kon nergens rust vinden maar het was een heilzame ervaring. Ik wilde een nieuwe wending in mijn leven en dat heeft enorm geholpen. Met mijn tweede burn-out leerde ik een nieuw vak. De derde burn-out was spiritueel transformerend. Mijn gedachten gingen van: ‘het is allemaal zinloos, alles is klote’ naar ‘oh ja het doet er allemaal niet toe, oh wacht alles doet er toe.’ Tussen niets doet er toe en alles doet er toe is eigenlijk liefde. En dan is alles je lief. Ik ervoer regelmatig ‘wat hou ik van iedereen, van mensen en elk bloemetje. Maar ook van het onvermogen van elk wezen. Ik ging me meer met de natuur bezig houden. In de lente zag ik de eerste bloemen opkomen en bleef ze nauwlettend volgen. Ik kreeg een sterke verbinding met de natuur. Dus een tip voor ieder, zegt hij lachend, ‘ga de bloemetjes bekijken. Een coachtraject heeft voor mij een kanteling gegeven, dat vele werken dat hoeft niet meer. Ik werk 10-15 dagen per maand en kan er daardoor veel zijn voor mijn kinderen.’

Wat was de winst van deze lastige periode?

‘First the pain then the rising.’

Glennon Doyle

 

‘Mijn grootste levensinzichten heb ik opgedaan tijdens mijn burn-out. Voorbij het cynisme van ‘het heeft allemaal geen zin’ ligt spiritueel inzicht. Er is een kans in de burn-out. Elke keer was een soort wedergeboorte, als een feniks herrees ik uiteindelijk uit de as.

Ik herken me in de Hindoe-legende Akhilandeshvari, de godin van ‘nooit niet gebroken zijn’. Akhilandeshvari berijdt een krokodil en ontleent haar kracht aan het vermogen om zichzelf steeds opnieuw uit te vinden. 

Foto: Jacksonyoga

Ik ben mijn leven anders gaan inrichten en minder projecten gaan doen. Ik wil meer vreugdevolle dingen in mijn leven. Het lukt me steeds meer te signaleren wanneer het te veel is. We zijn verhuisd naar buiten de stad om minder prikkels te hebben.

Dat steeds onderuit gaan, niet voor mezelf zorgen, niet sporten, dat gaat prima als je 30 bent maar ik ben nu 47. Ik ben wel eens bang dat de volgende keer een hartaanval zou kunnen zijn. Op de vraag: Wie ben jij zonder werk? zegt Karim: ’dat is wel een issue. 

Wat ik mijn kinderen wil meegeven, is dat ze vooral moeten blijven spelen in het leven en niet klakkeloos het systeem moeten accepteren zoals het is. Maar ik moet oppassen dat ik ze niet laat zien dat ze niet voor zichzelf hoeven zorgen. Mijn kinderen mogen absoluut niet het slachtoffer worden van mijn utopie-activisme. Gandhi en King hebben nooit het laatste stuk goed uitgedacht: het gezinsleven.’

 

…………………..

 

Het leven na de burn-out

Karim en zijn vrouw wonen momenteel in een tijdelijke woning met hun drie kinderen in afwachting van de voltooing van het nieuwe huis buiten de stad.

Hij werkt als zelfstandige met organisaties die invloed hebben en bedenkt structuren en processen voor transities en sociale bewegingen. Karim worstelt nog regelmatig met zijn energiebalans en algehele evenwicht in zijn leven. Wat Karim nu wil doen om zichzelf opnieuw uit te vinden is een Vision Quest: vier dagen op een paar vierkante meter in de natuur zitten.